برنامه پایداری الکترونیکی (ESP) یکی از سیستم های بسیار مهم ایمنی خودرو است.
اکثریت قریب به اتفاق خودروهای خارجی که از دهه گذشته تاکنون وارد بازار شده اند دارای برنامه پایداری الکترونیکی (ESP)، یا کنترل پایداری الکترونیکی (ESC) بوده اند. این قطعه به عنوان یکی از پیشرفت های مهم در ایمنی خودرو است و استفاده از آن در تمام اتومبیل هایی که از سال 2014 در اتحادیه اروپا به فروش میرسد؛ اجباری شده است.
نتایج تحقیقات نشان داده است که حضور ESP می تواند احتمال وقوع یک تصادف مرگبار را به میزان 25٪ کاهش دهد. مطالعات دیگری در سوئد نیز اعلام کرده اند که این سیستم موجب کاهش 32% تصادفات در شرایط بد آب و هوایی و جاده های لغزنده شده است.
با این تفاسیر دلیل اهمیت ESC / ESP در ایمنی جاده ها چیست؟! ادامه مطلب را بخوانید تا متوجه شوید…
تفاوت ESC و ESP چیست؟
یکی از موضوعات گیج کننده ی این تکنولوژی این است که آن را با نام های مختلف بیان می کنند – اما خوشبختانه همه آنها یک کار انجام می دهند. علاوه بر ESC و ESP، ممکن است اسامی دیگری هم شنیده باشید مانند: VDC ، VSA یا DSC
برخی تولید کنندگان خودرو نام های اختصاصی خودشان را بر روی این سیستم قرار داده اند: به عنوان مثال ولوو از نام DSTC (پایداری دینامیکی و کنترل کشش) استفاده می کند و پورشه آن را PSM (مدیریت پایداری پورشه) می نامد. (با PASM اشتباه گرفته نشود.)
عبارات TCS و ASR ، قبل از کنترل پایداری الکترونیکی مطرح بودند که در حال حاضر بخشی از سیستم ESC را تشکیل می دهند.
ESP چگونه کار می کند؟
ESP شامل چند سیستم است که با هماهنگی یکدیگر به حفظ کنترل خودرو در جاده کمک کرده و آن را در مسیر درست هدایت می کند. این سیستم ها عبارتند از سیستم ترمز ضد قفل (ABS) و سیستم کنترل کشش (TCS).
ورودی های کنترل خودرو (مانند چرخاندن چرخ ها، یا فشردن پدال گاز و ترمز) توسط سنسورهایی تحت نظارت هستند که هر لحظه مشاهدات خود را به یک کامپیوتر مرکزی ارسال می کنند. این کامپیوتر عمل راننده را با عکس العمل ماشین مقایسه می کند. برای مثال، اگر به شدت فرمان را به چپ یا راست بچرخانید، اما ماشین همچنان مستقیم به جلو در حال حرکت باشد،(مثلا به دلیل لغزندگی یا یخ زدگی جاده) کامپیوتر می تواند این موضوع را تشخیص داده و جهت حفظ تعادل، سیستم های خودرو را وارد عمل کند.
اگر شما ترمز شدیدی بزنید و چرخ ها در معرض قفل شدن باشند، ترمز ضد قفل وارد عمل شده و با اعمال “پالس” های متعدد ترمز؛ مانع از قفل شدن چرخ ها می گردد. همچنین این سیستم می تواند نیروی ترمز وارده به هر یک از چرخ ها را نیز تغییر دهد، بنابراین اگر یک یا چند چرخ، نیروی کششی بیشتری از بقیه چرخ ها داشته باشد؛ این سیستم نیروی بیشتری روی آن اعمال کرده و مانع از چرخش خودرو حول یک یا چند چرخ می شود.
غیرفعال کردن کنترل کشش، ESP یا ESC
در بسیاری از ماشین ها دکمه ای هست که اجازه می دهد تا سیستم استاندارد ایمنی الکترونیکی را بطور کامل خاموش کنید و یا بخشی از آن را غیرفعال کنید. ما به شدت انجام این کار را – مخصوصا در جاده ها- توصیه نمی کنیم، اما اغلب برخی رانندگان علاقمند جهت افزایش عملکرد در مسابقات، ترجیح می دهند این سیستم را غیرفعال کرده و برای جلوگیری از چرخش یا کشیدن ماشین به کناره ها، به رفلکس ها و مهارت خودشان در کنترل خودرو متکی باشند.
برخی از سیستم های ESP بسیار پیچیده – مانند سیستمی که در فورد فوکوس RS هاچ بک تعبیه شده – امکان تنظیم درجات مختلفی از کشش وسر خوردن دارند. این قابلیت در فورد فوکاس، “حالت دریفت” نام دارد.